Back Habib Bourguiba AN الحبيب بورقيبة Arabic لحبيب بورݣيبة ARY الحبيب بورقيبه ARZ Хәбиб Бурғиба Bashkir Хабіб Бургіба Byelorussian Хабіб Бургіба BE-X-OLD Хабиб Бургиба Bulgarian হাবিব বুরগিবা Bengali/Bangla Habib Bourguiba Catalan
 | Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
_-_ribbon_bar.gif){kind=small}
_-_ribbon_bar.gif){kind=small}
.svg){kind=small}
_-_Sash_of_Grand_Collar.svg){kind=small}
Habib Burguiba (n'árabe, حبيب بورقيبة Ḥabīb Būrqība, tamién conocíu pola trescripción francesa Habib Bourguiba) (disputado (es) 
3 d'agostu de 1903, Monastir – 6 d'abril de 2000, Monastir) foi un políticu tunecín y líder nacionalista. Foi'l segundu Primer ministru del Reinu de Túnez antes de poner fin a la Monarquía y proclamar la República de Túnez el 25 de xunetu de 1957, convirtiéndose asina nel so primer presidente. Antes d'esto, xugó un papel importante nel llogru de la independencia de Francia (el 20 de marzu de 1956), terminando asina col protectoráu de 75 años.
Habib Burguiba nació en Monastir (Túnez), siendo'l fíu más pequeñu de 8 hermanos, nel senu d'una familia de clase media terrateniente. En destacando nos sos estudios, en 1907 treslladar a Túnez pa siguir la so educación nel Colexu Sadiki y depués nel Llicéu Carnot, antes de llograr el so bachilleratu francés en 1924. En 1927, graduóse como abogáu pola Universidá de París y tres el so regresu a Tunicia, Burguiba empieza a interesase pol nacionalismu independentista, integrándose, na década de 1930, nel partíu nacionalista tunecín del cual aportó a el máximu dirixente.
Con aspiraciones escontra una política moderno y reformista -cercana al socialismu, más descentralizada, y desvenceyada de les élites de la ciudá de Túnez -qu'hasta entós controlaben el movimientu-, el 2 de marzu de 1934, a los 31 años, funda un nuevu partíu: el Neo-Destour, encabezando asina'l movimientu tunecín pola independencia.
Pol so activismu pola independencia, Burguiba empezó a llamar l'atención de les autoridaes del protectoráu francés, quien-y arrestaron y obligaron a exiliase en delles ocasiones. Mientres l'españíu de la Segunda Guerra Mundial, Burguiba (que nesi momentu atopábase deteníu) foi treslladáu a distintes cárceles franceses.
En siendo lliberáu en 1942 pol Tercer Reich, decidió internacionalizar el casu tunecín y buscar el sofitu de la Lliga Árabe en El Cairu, onde vivió dende 1945 hasta 1949. Los sos intentos fueron en devanéu, una y bones los países árabes taben más esmolecíos pol conflictu palestino-israelín.
Tres el so regresu a Túnez, Burguiba empezó a axustar con Francia les condiciones de la independencia. Sicasí, les conversaciones demostraron ser un fracasu total y Bourguiba, decide presentar el casu ante les Naciones Xuníes.
En llogrando'l baturiciu de la población tunecina y l'entamu de la llucha armada contra Francia, en 1952, ye encarceláu de nuevu, mientres dos años nes Islles de la Galita, hasta que ye lliberáu y nomáu p'axustar los términos de la independencia col primer ministru francés, Pierre-Mendès France. Tres llargos discutinios, Burguiba llogra alcuerdos d'autonomía interna pa Túnez y torna triunfante a la capital tunecina'l 1 de xunu de 1955. Sicasí, l'allegría duró pocu, una y bones l'alcuerdu llográu nun presta a Salah Ben Youssef nin a los sos partidarios, quien esixíen la independencia total del Magreb.
Esti desalcuerdu da empiezu a una guerra civil ente los partidarios de Burguiba, qu'abogaben por una política gradual y modernizadora, y los conservadores partidarios nacionalistes de Ben Youssef. L'enfrentamientu termina col Congresu de Sfax de 1955 sofitando a Burguiba, quien llograría la independencia de Francia'l 20 de marzu de 1956.
Tres la independencia del país, Burguiba foi nomáu Primer Ministru pol rei Muhammad VIII al-Amin y actuó como gobernante de facto hasta anular los poderes del bey y proclamar la República, el 25 de xunetu de 1957. Darréu, ye nomáu presidente interín de Túnez hasta que se promulga la constitución y Burguiba ye escoyíu presidente permanente.
El so gobiernu tuvo centráu la occidentalización del país dientro del modelu del socialismu árabe, incluyendo meyores nel sistema educativu, la llucha contra la desigualdá de xéneru, el desenvolvimientu de la economía y el caltenimientu d'una política esterior neutral, lo que lo convirtió nuna esceición ente los líderes árabes. La so gran reforma foi'l Códigu Civil tunecín. Bourguiba estableció un sistema presidencial que llueu se convirtió nun estáu de partíu únicu que duró venti años y tuvo apoderáu pol so partíu, el Partíu Socialista Desturiano. En 1975, el Parllamentu tunecín proclamó-y presidente vitaliciu de la República.
El final del so gobiernu de trenta años tuvo marcáu por un cayente na so salú, una guerra de socesión” y l'ascensu del clientelismu y del islamismu na política. El so mandatu concluyó cola so destitución pol entós primer ministru, Zine El Abidine Ben Ali, el 7 de payares de 1987. El depuestu presidente foi calteníu so arrestu domiciliariu y alloñáu de la política, nuna residencia en Monastir, onde permaneció hasta la so muerte'l 6 d'abril de 2000.
- ↑ Afirmao en: Gran Enciclopedia Soviética (1969–1978). Sección, versículu o párrafu: Бургиба Хабиб. Data de consulta: 28 setiembre 2015. Editorial: Большая Российская энциклопедия. Llingua de la obra o nome: rusu. Data d'espublización: 1969.
- ↑ 2,0 2,1 Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ URL de la referencia: https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/33059.
- ↑ Afirmao en: Suomen Valkoisen Ruusun ja Suomen Leijonan ritarikunnat. Páxina: 497. Editorial: Edita. Llingua de la obra o nome: finlandés. Data d'espublización: 2017. Autor: Antti Matikkala.
- ↑ «Boletín Oficial del Estáu» (castellanu) páxs. 8421. Agencia Estatal Boletín Oficial del Estado (10 xunu 1968).
- ↑ «Boletín Oficial del Estáu» (castellanu) páxs. 31819. Agencia Estatal Boletín Oficial del Estado (22 payares 1983).